ترس از مرگ و ایست قلبی،

پس از مرگ حیات انسان هنوز ادامه دارد منتها به شکلی دیگر یعنی روح ما به عالم دیگری که عالم پس از مرگ و حد فاصل بین دنیا و آخرت است(عالم برزخ)منتقل می گردد

در این آیات به موضوعات ذیل پرداخته شده‌است
احوال ارواح انسانها هنگام انتقال از زندگى دنیوى به سراى دیگر (نحل/۱۶،۳۲؛ نساء/۴،۹۷؛ انفال/۸‌، ۵۰‌؛ انعام/۶‌، ۹۳؛ نوح/۷۱،۲۵؛ واقعه/۵۶‌،۸۸ـ۸۹‌؛ فجر /۸۹‌، ۲۷ – ۳۰)، سرگذشت انسانها پس از مرگ. به همراه برخى خصوصیات و نحوه حیات آنها (مؤمن/۴۰،۴۶؛ مریم/۱۹، ۱۵)، تعدد حیات و مرگ. (بقره/ ۲، ۲۸؛ مؤمن/ ۴۰، ۱۱ و نیز روم/۳۰، ۵۵‌، ۵۶) آیات دیگرى نیز مرتبط با بحث است كه دلالت آنها بر برزخ به وضوح آیات سابق نیست؛ مانند: سجده/۳۲، ۲۱؛ طارق/۸۶‌،۹؛[۸] آل‌عمران/۳،۱۸۵؛[۹] مریم/۱۹،۶۲‌؛ هود۱۱/۱۰۶؛ تكاثر /۱۰۲،۳ـ۴ و نیز فرقان/۲۵، ۲۲ ـ ۲۴ البته با توجه به آیات ۹۷ نساء/۴ و ۹۳ انعام/۶‌.
ادامه حیات شهیدان پس از مرگ (آل‌عمران/۳، ۱۶۹، ۱۷۰؛ بقره/۲،۱۵۴؛ یس/۳۶،۲۶ـ۲۷)

در روایتى از امام صادق آمده كه روح پس از مرگ به بدنى مانند بدن دنیوى منتقل مى‌شود…‌.[۱۱] روایات دیگرى با همین مضمون را نیز مى‌توان یافت و تلاشهایى نیز براى تطبیق آنها با بدن مثالى صورت گرفته است.[۱۲] به اعتقاد برخى، بر پایه روایات خاصه و عامه روح پس از مفارقت بدن به اجسامى كه در نهایت لطافت‌اند تعلق مى‌گیرد. این اجسام شبیه جسم جنّ و شبیه بدن عنصرى هستند، به نحوى كه اگر كسى آن را ببیند مى‌گوید: این همان شخصى است كه در دنیا او را مى‌دیدیم. [۱۳]
یكى از مباحث مقدار مكث انسان در برزخ است. عالم برزخ مرحله‌اى قهرى از مراتب وجود است و عبور از آن براى همه ضرورى است؛ ولى كسانى كه در دنیا در سعادت یا شقاوت* كامل شده و كمالات عقلانى و فضایل یا رذایل كسب كرده‌اند برزخشان كوتاه بوده و زودتر از افراد متوسط وارد بهشت یا جهنم اخروى مى‌شوند[۱۴]، ازاین‌رو براساس برخى روایات، برزخ اولیاى الهى بیش از سه روز نیست كه آن هم به سبب علاقه طبیعى و تعلّق جبلّى آنان است.[۱۵] برخى نیز از روایاتى استفاده كرده‌اند كه نفوس كامله مانند پیامبر و ائمه(علیهم السلام) برزخ نداشته، بدون مكث در عالم برزخ، وارد آخرت مى‌شوند[۱۶]؛
از انسانهاى كامل در ایمان یا كفر، پرسش مى‌شود تا به سرعت آنان را از برزخ عبور داده، وارد آخرت كنند و انسانهاى متوسط در برزخ رها مى‌شوند. برخى گفته‌اند: در عالم برزخ فقط از مسائلى كه انسان باید به آنها اعتقاد و ایمان داشته باشد سؤال مى‌شود و رسیدگى به سایر مسائل، به قیامت موكول مى‌گردد.[۱۸]
از دیگر مباحث مربوط به برزخ، تكامل برزخى است. تكامل برزخى از منظر روایات امرى مسلم است؛ مانند ثواب بردن شخصى كه از دنیا رفته از صدقات جاریه‌اى كه پس از مرگ وى نیز براى دیگران سودمند است؛ نظیر ساختن مسجد و باقى گذاردن علم مفید یا سود بردن از كارهاى نیكى كه دیگران انجام داده و ثوابش را به او هدیه مى‌كنند[۱۹]، ازاین‌رو تكامل برزخى باید به گونه‌اى تبیین شود كه با مبانى عقلى نیز ناسازگارى نداشته‌باشد.
در برخى آیات، حالت پس از مرگ به حالت خواب رفتن انسانها تشبیه شده است: «اَللّهُ یَتَوَفَّى الاَنفُسَ حینَ مَوتِها والَّتى لَم تَمُت فى مَنامِها فَیُمسِكُ الَّتى قَضى عَلَیهَا المَوتَ ویُرسِلُ الاُخرى اِلى اَجَل مُسَمًّى اِنَّ فى ذلِكَ لاَیـت لِقَوم یَتَفَكَّرون» . (زمر/۳۹،۴۲) در برخى روایات نیز آمده است كه خواب برادر مرگ است. برخى گفته‌اند: بعید نیست روح انسان به هنگام خواب به جسم مثالى باز‌گردد، زیرا در روایات، برزخ به حالت خواب تشبیه شده است.[۷۰]

سزاوار است بازماندگان، اموات خویش را فراموش نكنند; زیرا آنان دستشان از اعمال خیر كوتاه است و لذا به احسان و دعاى فرزندان و خویشان و دوستان مؤمن خود، نیازمندند.
مرحوم «علاّمه مجلسى» مى فرماید: مخصوصاً دعا كردن براى آنان در نماز شب و بعد از نمازهاى فریضه و در مكان هاى زیارتى خوب است و براى پدر و مادر باید بیشتر دعا كرد و اعمال خیر براى آنان بجا آورد.
عمده خیرات براى پدر و مادر، اداى قرض آنان و اداى حقوق خدا و خلق از جانب آنان است.(۱)
در روایتى آمده است كه رسول خدا(صلى الله علیه وآله) فرمود: براى مردگان خود هدیه بفرستید! گفتند: هدیه براى آنان چیست؟ فرمود: صدقه و دعا.(۲)
همچنین فرمود: ارواح مؤمنان هر جمعه، به آسمان دنیا در برابر خانه ها و منزل هاى خود مى آیند و با صداى غمناكى ندا مى دهند كه اى خانواده ما، اى فرزندان ما و اى پدر و مادر و خویشان ما! به ما مهربانى كنید; از اموالى كه در دست ما بود (و اكنون در اختیار شماست) با دادن درهمى و قرص نانى و جامه اى نسبت به ما ترحّم آورید، كه خداوند شما را از جامه بهشت بپوشاند!
رسول خدا(صلى الله علیه وآله) كه این جملات را فرمود گریه كرد و صحابه نیز همراه او گریستند….(۳)
همچنین آن حضرت فرمود: هر صدقه اى كه براى میّت داده مى شود، فرشته اى آن را به مانند طبقى از نور مى گیرد و به كنار قبر مى آورد و مى گوید: «اَلسَّلامُ عَلَیْكُمْ یا اَهْلَ الْقُبُورِ» این هدیه را خانواده شما براى شما فرستاده اند. آنگاه آن میّت این هدیه را تحویل مى گیرد و وارد قبرش مى كند كه همین سبب فراخى قبرش (و آسایش و آسودگى او) مى گردد.(۴)
مرحوم «علاّمه مجلسى» مى فرماید: «در حدیث صحیحى آمده است كه امام صادق(علیه السلام) در هر شب براى فرزند خود و در هر روز، براى پدر و مادر خود، دو ركعت نماز مى خواندند (و به روح آنان هدیه مى كردند) در ركعت اوّل سوره «انّا انزلناه» و در ركعت دوم سوره «كوثر» را مى خواندند».(۵)
نكته قابل توجّه آن است كه انجام كارهاى خیر، جهت اموات براى كسانى كه آن را انجام مى دهند نیز ثواب و پاداش فراوان دارد.
امام صادق(علیه السلام) فرمود: ثواب اعمال خیر، براى كسى كه براى مردگان انجام مى دهد، براى او و براى آن مرده، هر دو نوشته مى شود.(۶) ▲

خیراتی که برای مردگان میدهید غذای روح او میباشد و خواندن قران و نماز هدیه به آنها راحتی روحشان را بدنبال دارد .